El Cerrahisi ve Mikrocerrahi Bölümü olarak elde ve kolda olan her türlü kırık, travma, damar, sinir, tendon sorunları, romatolojik sorunlar, doğumsal problemler gibi birçok rahatsızlıkla ilgilensek de bazı sorunlar daha sık karşımıza geliyor. Günlük yaşamda farkına varmadan zorladığınız, ağrısa da geçer nasılsa diye üzerinde durmadığınız elleriniz, istemeden sizlere daha büyük sıkıntılar yaşatabilir. Aşağıda genellikle karşılaştığımız el rahatsızlıklarından bazılarını bulabilirsiniz.
Ellerimizi kullanmada beceri kaybı ve zorlanma, el bileğine aşırı yüklenme, hem hayat kalitesini bozar hem de iş kalitesini etkiler. Buna karşın günümüzün vazgeçilmez bir parçasıdır ellerimizi kullanmak. Parmaklarda uyuşma, karıncalanma, el bileğinde ağrı, dirseğe bazen omuza vuran ağrılar, elektriklenmeler başlıca belirtilerden. Bu şikayetler ofiste çalışma sırasında olduğu gibi eve gittikten sonra da devam eden hatta gece uykudan uyandıracak şiddette olabilir. Tüm bunlara ek olarak, kavrama becerisini, mutfakta yemek yaparken karıştırma yetisini, kavanoz kapağı açma, kapama gerektiren becerileri veya ev işlerinde bez sıkma gibi performans gerektiren işleri yapmakta zorlanıyor; ellerinizden objeleri düşürmeye kadar ilerleyen durumlarla karşılaşıyorsanız daha fazla geciktirmeden işinde uzman bir doktora görünmenizde fayda var demektir.
Parmaklarda veya başparmakta görülen, parmakların bükük pozisyonda kilitlenip kalması ile karakterize ağrılı bir durumdur. İlk şikayetlerden birisi, başparmağın veya diğer parmakların tabanlarında başlayan ağrıdır. En önemli şikayet, parmağın hareketi sırasında (bükülme ve açılma) parmakta ağrılı bir tetikleme ve atlama hissi olmasıdır. Bazı çok ilerlemiş durumlarda etkilenen parmak, bükük pozisyonda kilitlenip kalır. Parmaklarını aşırı zorlayıcı işlerde kullanan kişilerde görülebilir. Romatoid artrit, gut veya diyabet gibi dokularda bazı değişikliiklere neden olan hastalıklar da bu tür şikayetlere neden olabilir. Parmaklarını uzun süre zorlayıcı bir şekilde kullanan kişilerde ve müzisyenlerde görülebilir.
Ganglion kistleri elde ve el bileğinde eklemlerin ya da tendonların yakınlarında görülen şişliklerdir. En çok el bileği üzerinde ve el bileğinin iç tarafında, parmakların tabanlarının iç kısmında ve parmak üstlerinde görülür. Bu kistlerin zaman içerisinde büyüklükleri değişebilir. Bazen büyüme gösterirken, zamanla küçülüp tamamen de kaybolabilirler. Ağrılı olabildiği gibi hiçbir şikayet vermeyen ganglionlar da olabilir. Bu kistler kötü huylu lezyonlar değillerdir, vücudun başka bir yerine dağılmazlar ve yayılmazlar. Genellikle yuvarlak, yumuşak ve sınırları belirgin, üzeri düzgündürler. Parmak iç yüzündekiler sert olabilirken, el bileği üzerindekiler değişik şekillerde, daha yumuşak, hareketli veya sabit olabilirler. Radyolojik inceleme gerektirebilir. Bazı kistler dejeneratif değişiklikleri olan eklemlerin üzerinde oluşabilir.
Tıp dilinde De Quervain Tenosinoviti de dediğimiz başparmağa giden tendonların el bileğinde hareket ettikleri tünelde sıkışması sonucu oluşan rahatsızlıktır. Çok kullanma, tekrarlayıcı zorlamalar, ağır kaldırma aktiviteleri ve romatoid artrit gibi bazı inflamatuar hastalıklar hastalığı başlatabilir.
Bahçe işleri gibi uğraşılar, tenis gibi zorlayıcı sporlar De Quervain hastalığına neden olabilir. Yeni anne / anneanne olan bayanlarda bebeğin kaldırılması ve taşınması tekrarlamaları neden olabilir. El bileği üzerinde başparmak hizasında, başparmağın tendonları üzerinde ağrı olur. Ağrı, başparmağın üzerine doğru yayılabilir. Başparmak ve el bileği hareketleri günlük yaşamda zorlaşır. Ağrılı yerde bir şişlik dikkati çekebilir. Şişliğin üzerine basmakla, el ve başparmak hareketleri ile veya zorlayıcı kavrama ve döndürme hareketleri sırasında ağrı artabilir.
- Osteoatrit ( Kireçlenme )
Osteoartrit yani kireçlenme, eklemi oluşturan kemik uçlarının yüzeyini kaplayan kıkırdağın yıpranması ve dejenerasyonu anlamına gelmektedir. Bu hastalıkta kıkırdak tabaka yıpranır, bozulur ve dejenere olur. Sonuçta bozulan kıkırdağın altından kemik doku ortaya çıkıp, eklem hareketi sırasında kemik kemiğe sürtünmeler meydana gelir. En çok parmakların uç eklemleri, başparmak tabanında bulunan eklem ve parmakların orta eklemleri etkilenir. Osteoartrit el bileğini de zaman zaman etkileyebilir. Etkilenen eklemlerde şişlik ve ağrı en sık görülen şikayetlerdir. Hastalık ilerledikçe eklem çevresinde sert nodüller oluşur ve zamanla deformiteler, eğilmeler, şekil bozuklukları meydana gelir. Özellikle başparmak taban ekleminin etkilenmesiyle başparmağın günlük yaşamdaki kullanımı bozulur ve ilerleyici tarzda ağrılar gelişir.
Prof. Dr. Eftal Güdemez
Ortopedi ve Travmatoloji
El Cerrahisi ve Mikrocerrahi
Daha fazla bilgi için www.eftalgudemez.com
Ganglion
Karpal Tünel Sendromu
De Quervain Hastalığı
Tetik Parmak
Osteoartrit (Kireçlenme)
